رومان فتان، فرشته ای که قبل از نکیر و منکر وارد قبر می شود
وقتی میت در قبر گذاشته می شود و همه می روند مَلَکی ظاهر می شود به نام «رومان» یا«فتّان القبور» بعضی هم اسم او را «رومان فتّان» گفته اند .
به هر حال این ملک قبل از نکیر و منکر در نزد میّت حاضر می شود و کارش این است که ببیند.اعمال میت چه صورت و وضیعتی دارد آیا از اهل سعادت است یا شقاوت.
عبدالله بن سلام می گوید: از رسول خدا (ص) در مورد رومان سوال کردم فرمود:
او ملکی است قبل از نکیر و منکر وارد می شود و به میت می گوید:
تمام کارها و اعمالی که در دنیا انجام داده ای را بشمار. او می گوید: من یادم نیست.
رومان می گوید : من یادم است می گویم تو بنویس . می گوید : با چی بنویسم و بر چی
بنویسم ؟ می گوید: با انگشتت به عنوان قلم و با آب دهنت به عنوان مرکب و
بر کفنت به عنوان کاغذ بنویس.
او ابتدا اعمال خوب خویش را می نویسد بعد نوبت اعمال بد می رسد خجالت می کشد بنویسد.
رومان می گوید: ای خطاکار! در دنیا وقتی آن اعمال زشت و قبیح را انجام می دادی از خداخجالت نمی کشیدی حالا خجالت می کشی؟! رومان گرز را بر می دارد او را بزند. می گوید:مهلت بده تا بنویسم. همه گناهان و خطاهایش را هم می نویسد.
رومان می گوی: حالا مهر کن. می گوید : من که مهر ندارم؟ می گوید: با انگشتت مهر کن سپسبه گردنت بنداز و تا روز قیامت این اعمالت در گردنت خواهد ماند که خداوند در قرآن فرمود:
« وَ کُلَّ اِنْسانٍ اَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشوُراً »
( اسراء/۱۳ و ۱۴ )
یعنی : « و کارنامه ی هر انسانی را به گردنش آویخته ایم و روز قیامت برای اونامه ای که آن را گشوده می بیند بیرون می آوریم. »
در هر صورت رومان فتان القبور بعد از شناسایی او پیش نکیر و منکر می رود و گزارش می دهد تا نکیر و منکر با توجه به اعمال او با صورت نیکو یا زشت وارد شوند.۱
1) کفایة الموحدین ٬ ج۴ ٬ ص ۲۳۱.